تفاله چغندر پلت یکی از محصولات جانبی فرآوری چغندر قند است که به دلیل خواص غذایی بالا و مزایای زیست محیطی، مورد توجه زیادی قرار گرفته است. در این مقاله به بررسی کامل این محصول، فرآیند تولید، کاربردها و مزایای آن می‌پردازیم.

تفاله چغندر پلت نوعی غذای دام است که از باقی‌مانده‌های چغندر قند پس از استخراج قند تولید می‌شود. این تفاله به صورت پلت درآمده و به عنوان منبع غذایی غنی برای دام‌ها استفاده می‌شود.

تفاله چغندر، محصول جانبی فرآیند تولید شکر چغندر، سابقه طولانی در استفاده به عنوان خوراک دام، کود و منبع انرژی دارد.

• خوراک دام: از قرن هجدهم، تفاله چغندر به عنوان منبع غذایی مقوی و ارزان برای گاو، گوسفند و اسب استفاده می شده است. این ماده دارای فیبر بالا، پروتئین و کربوهیدرات است و می تواند به عنوان جایگزینی برای علوفه های گران قیمت مانند یونجه و ذرت استفاده شود.
• کود: تفاله چغندر همچنین به عنوان یک کود آلی ارزشمند استفاده می شود. این ماده دارای مواد مغذی ضروری مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم است که می تواند به بهبود حاصلخیزی خاک کمک کند.
• منبع انرژی: در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، تفاله چغندر به عنوان منبع سوخت برای موتورهای بخار و دیزل استفاده می شد. این ماده همچنین می تواند برای تولید اتانول و بیوگاز استفاده شود.

امروزه، تفاله چغندر همچنان به عنوان خوراک دام، کود و منبع انرژی استفاده می شود. از این ماده همچنین در تولید طیف وسیعی از محصولات مانند پلاستیک، مواد شیمیایی و مصالح ساختمانی استفاده می شود.

تولید تفاله چغندر پلت شامل چندین مرحله است که در زیر به طور خلاصه شرح داده شده است:

1. آماده سازی:

• چغندرها ابتدا شسته می شوند تا از هرگونه کثیفی و ناخالصی پاک شوند.
• سپس آنها را به قطعات کوچکتر خرد می کنند.
• در نهایت، قطعات چغندر با آب مخلوط می شوند تا به صورت خمیر درآیند.

2. استخراج شکر:

• خمیر چغندر از طریق یک فرآیند انتشار به نام اسمز تحت فشار قرار می گیرد تا آب و شکر از فیبر جدا شود.
• آب و شکر به عنوان “آب چغندر” شناخته می شوند و برای تولید شکر تصفیه شده فرآوری می شوند.

3. تغلیظ و خشک کردن:

• فیبر باقیمانده (تفاله چغندر) به وسیله تبخیر آب اضافی تغلیظ می شود.
• تفاله چغندر تغلیظ شده سپس از طریق دستگاه های خشک کن عبور داده می شود تا رطوبت آن به حدود 10 درصد برسد.

4. پلت سازی:

• تفاله چغندر خشک شده به وسیله دستگاه های پلت به شکل استوانه های فشرده با قطر 6 تا 10 میلی متر تبدیل می شود.
• این فرآیند باعث می شود که تفاله چغندر به شکل فشرده و حمل و نقل آسان درآید.

5. خنک سازی:

• پلت های تفاله چغندر پس از پلت سازی خنک می شوند تا از ایجاد هرگونه آتش سوزی یا کاهش کیفیت جلوگیری شود.

6. انبارداری:

• پلت های تفاله چغندر در سیلوها یا کیسه ها ذخیره می شوند تا برای استفاده بعدی آماده شوند.

تفاله چغندر پلت به عنوان یک مکمل غذایی با ارزش برای دام شناخته می شود و دارای خواص و مزایای متعددی می باشد که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:

ارزش غذایی بالا:

• تفاله چغندر پلت منبع خوب فیبر، پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین ها و مواد معدنی است.
• این محصول به ویژه از نظر فیبر بالا بوده و می تواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش دام کمک کند.

منبع انرژی:

• تفاله چغندر پلت دارای میزان قابل توجهی انرژی است و می تواند به عنوان منبع غذایی مناسب برای دام در فصل های سرد سال استفاده شود.

بهبود کیفیت شیر و گوشت:

• مطالعات نشان داده است که مصرف تفاله چغندر پلت توسط گاو می تواند به افزایش میزان چربی و پروتئین شیر منجر شود.
• همچنین مصرف این محصول توسط گوسفند می تواند به بهبود کیفیت گوشت آنها کمک کند.

کاهش هزینه های خوراک دام:

• تفاله چغندر پلت نسبت به علوفه های گران قیمت مانند یونجه و ذرت ارزان تر است.
• استفاده از این محصول در جیره غذایی دام می تواند به کاهش هزینه های تولید منجر شود.

مزایای زیست محیطی:

• تفاله چغندر پلت از محصولات جانبی صنعت شکر چغندر تولید می شود و استفاده از آن به کاهش ضایعات کشاورزی کمک می کند.
• این محصول همچنین می تواند به عنوان سوخت یا برای تولید بیواتانول استفاده شود که به کاهش آلاینده های زیست محیطی کمک می کند.

• تفاله چغندر پلت به طور گسترده به عنوان جیره غذایی برای گاو، گوسفند، اسب و سایر دام ها استفاده می شود.
• این محصول منبع خوب فیبر، پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین ها و مواد معدنی است و می تواند به بهبود سلامت و عملکرد دام کمک کند.
• به دلیل قیمت مناسب و ارزش غذایی بالا، تفاله چغندر پلت می تواند به عنوان یک جایگزین اقتصادی برای علوفه های گران قیمت مانند یونجه و ذرت استفاده شود.

استفاده از تفاله چغندر پلت در تغذیه دام

تفاله چغندر پلت، محصول جانبی فرآیند تولید شکر چغندر، به عنوان یک مکمل غذایی با ارزش و پرمصرف در صنعت دامداری شناخته می‌شود. این محصول به دلیل دارا بودن فیبر، پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین‌ها و مواد معدنی، فواید متعددی برای سلامتی و عملکرد دام دارد. در ادامه به طور مفصل به استفاده از تفاله چغندر پلت در تغذیه دام می‌پردازیم:

1. منبع غذایی مغذی:

• تفاله چغندر پلت، منبعی غنی از فیبر است که به هضم بهتر غذا در نشخوارکنندگان کمک می‌کند. فیبر موجود در این محصول، سبب تحریک حرکات دودی دستگاه گوارش و افزایش حجم مدفوع شده و در نتیجه یبوست را در دام‌ها کاهش می‌دهد.
• علاوه بر فیبر، تفاله چغندر پلت حاوی مقادیر قابل توجهی از پروتئین و کربوهیدرات نیز می‌باشد. پروتئین موجود در این محصول، برای رشد و ترمیم بافت‌ها در بدن دام ضروری است و کربوهیدرات نیز به عنوان منبع اصلی تامین انرژی دام محسوب می‌شود.
• تفاله چغندر پلت، حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلفی از جمله کلسیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و ویتامین‌های گروه B نیز می‌باشد. این مواد مغذی برای حفظ سلامت استخوان‌ها، دندان‌ها، عضلات و سیستم عصبی دام ضروری هستند.

2. مزایای اقتصادی:

• تفاله چغندر پلت، به عنوان جایگزینی مقرون به صرفه برای علوفه‌های گران قیمتی مانند یونجه و ذرت شناخته می‌شود. قیمت مناسب این محصول در کنار ارزش غذایی بالا، می‌تواند به کاهش هزینه‌های تولید در دامداری‌ها کمک کند.
• استفاده از تفاله چغندر پلت در جیره غذایی دام، می‌تواند به افزایش راندمان تولید و بهبود کیفیت شیر و گوشت دام منجر شود. این امر در نهایت سودآوری پرورش دام را افزایش می‌دهد.

تفاله چغندر پلت، محصول جانبی فرآوری چغندر قند، منبع ارزشمندی از مواد مغذی برای خاک و گیاهان است. این ماده آلی با داشتن فیبر بالا، پتاسیم، فسفر و سایر عناصر ضروری، می‌تواند به طور قابل‌توجهی به حاصلخیزی خاک، بهبود ساختار خاک و تغذیه گیاهان کمک کند.

در ادامه به برخی از فواید و کاربردهای استفاده از تفاله چغندر پلت در کشاورزی اشاره می‌کنیم:

• افزایش حاصلخیزی خاک: تفاله چغندر پلت با تجزیه شدن تدریجی در خاک، مواد مغذی ضروری مانند پتاسیم، فسفر، کلسیم و منیزیم را به طور آهسته و پیوسته در اختیار گیاهان قرار می‌دهد. این امر به افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود کیفیت محصول نهایی منجر می‌شود.
• بهبود ساختار خاک: تفاله چغندر پلت با افزایش ماده آلی خاک، به بهبود ساختار خاک و ایجاد منافذ در آن کمک می‌کند. این امر به نوبه خود، زهکشی خاک را بهبود می‌بخشد، ظرفیت نگهداری آب را افزایش می‌دهد و به ریشه گیاهان اجازه می‌دهد تا به راحتی در خاک نفوذ کنند و از مواد مغذی و آب به طور کامل استفاده کنند.
• کاهش فرسایش خاک: تفاله چغندر پلت با عمل به عنوان یک پوشش محافظ روی خاک، به کاهش فرسایش خاک در اثر باد و آب کمک می‌کند. این امر به ویژه در مناطق با شیب زیاد یا مستعد فرسایش، حائز اهمیت است.
• کنترل علف‌های هرز: تفاله چغندر پلت با ایجاد یک لایه ضخیم روی خاک، می‌تواند به کنترل رشد علف‌های هرز کمک کند. این امر به نوبه خود، نیاز به استفاده از herbicides را کاهش می‌دهد و به حفظ سلامت محیط زیست کمک می‌کند.

علاوه بر موارد فوق، تفاله چغندر پلت می‌تواند به عنوان منبع غذایی برای کرم‌های خاکی مفید در خاک نیز مورد استفاده قرار گیرد. این کرم‌ها با فعالیت خود در خاک، به بهبود ساختار خاک و افزایش حاصلخیزی آن کمک می‌کنند.

استفاده از تفاله چغندر پلت در کشاورزی، روشی پایدار و سازگار با محیط زیست برای افزایش حاصلخیزی خاک، بهبود کیفیت محصول و حفظ سلامت خاک است.

اصلاح خاک

• تفاله چغندر پلت، به دلیل دارا بودن مقادیر قابل توجهی مواد آلی، به عنوان یک اصلاح کننده خاک شناخته می‌شود. مواد آلی موجود در این محصول، به بهبود ساختار خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب و هوا در خاک و ارتقای حاصلخیزی آن کمک می‌کنند.
• استفاده از تفاله چغندر پلت در خاک، می‌تواند به افزایش فعالیت میکروارگانیسم‌های مفید خاک و در نتیجه تسریع فرآیند تجزیه مواد آلی و تبدیل آنها به مواد مغذی قابل جذب توسط گیاهان منجر شود.
• علاوه بر این، تفاله چغندر پلت به دلیل دارا بودن ظرفیت تبادل یونی بالا، می‌تواند به جذب و نگهداری مواد مغذی در خاک و جلوگیری از هدر رفتن آنها کمک کند.

مالچ

• تفاله چغندر پلت می‌تواند به عنوان یک مالچ ارگانیک در اطراف پایه‌ی درختان، گیاهان زینتی و صیفی‌جات استفاده شود. مالچ پلت تفاله چغندر، فواید متعددی برای گیاهان دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • حفظ رطوبت خاک: مالچ پلت تفاله چغندر، با ایجاد لایه‌ای بر روی سطح خاک، از تبخیر آب خاک جلوگیری کرده و به حفظ رطوبت آن در طول فصل گرما کمک می‌کند. این امر، به خصوص در مناطق خشک و کم‌آب اهمیت زیادی دارد.
  • کنترل رشد علف‌های هرز: مالچ پلت تفاله چغندر، با ایجاد یک مانع فیزیکی، از رشد علف‌های هرز در اطراف گیاهان جلوگیری می‌کند. این امر، به کاهش نیاز به استفاده از herbicides و صرفه‌جویی در هزینه‌ها و زمان مربوط به وجین کردن علف‌های هرز کمک می‌کند.
  • تنظیم دمای خاک: مالچ پلت تفاله چغندر، با ایجاد یک عایق طبیعی، می‌تواند به تنظیم دمای خاک کمک کند. این امر، از گرم شدن بیش از حد خاک در تابستان و یخ‌زدگی آن در زمستان جلوگیری می‌کند.
  • افزایش مواد مغذی خاک: با گذشت زمان، مالچ پلت تفاله چغندر تجزیه شده و به مواد مغذی قابل جذب توسط گیاهان تبدیل می‌شود. این امر، به افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی کمک می‌کند.

تفاله چغندر پلت، محصول جانبی فرآوری چغندر قند، به عنوان یک خوراک مغذی و نسبتاً ارزان برای دام، به ویژه نشخوارکنندگان، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، برای انتخاب بهترین خوراک برای دام، مقایسه تفاله چغندر پلت با سایر خوراک‌های رایج مانند یونجه، ذرت و کنسانتره ضروری است.

مزایای تفاله چغندر پلت:

• ارزش غذایی: تفاله چغندر پلت منبع خوبی از فیبر، پتاسیم، فسفر و سایر مواد مغذی ضروری برای سلامتی دام است. فیبر موجود در این خوراک به هضم بهتر غذا و افزایش تولید شیر در گاوهای شیری کمک می‌کند.
• قیمت مناسب: تفاله چغندر پلت در مقایسه با سایر خوراک‌های دام مانند کنسانتره، قیمت به مراتب پایین‌تری دارد. این امر می‌تواند به کاهش هزینه‌های پرورش دام و طیور منجر شود.
• قابلیت هضم بالا: تفاله چغندر پلت به دلیل ساختار فیبری خاص خود، به راحتی توسط دام هضم می‌شود و ضایعات خوراک را کاهش می‌دهد.
• کاهش اسیدوز: تفاله چغندر پلت به دلیل داشتن تعادل اسید و باز مناسب، می‌تواند به کاهش اسیدوز در دام، به ویژه در گاوهای شیری، کمک کند.

معایب تفاله چغندر پلت:

• میزان پروتئین پایین: تفاله چغندر پلت در مقایسه با سایر خوراک‌های دام مانند کنسانتره، میزان پروتئین پایین‌تری دارد.
• نیاز به مکمل‌دهی: به دلیل کمبود پروتئین، برای جیره غذایی کامل دام‌هایی که با تفاله چغندر پلت تغذیه می‌شوند، باید از مکمل‌های پروتئینی استفاده کرد.
• محدودیت در مصرف: به دلیل فیبر بالا، مصرف بیش از حد تفاله چغندر پلت می‌تواند منجر به اسهال در دام شود.
• طعم و مزه: برخی از دام‌ها ممکن است به طعم و مزه تفاله چغندر پلت تمایل نداشته باشند.

نگهداری:

• محیط خشک و خنک: تفاله چغندر پلت باید در مکانی خشک و خنک، دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت بالا، نگهداری شود. رطوبت زیاد می‌تواند منجر به کپک زدن و فساد تفاله شود.
• محفظه‌های ضد آب و هوا: برای نگهداری تفاله چغندر پلت باید از محفظه‌های ضد آب و هوا مانند سیلو یا کیسه‌های پلاستیکی ضخیم استفاده کرد. این امر به جلوگیری از نفوذ رطوبت و هوا به داخل تفاله و حفظ کیفیت آن کمک می‌کند.
• کنترل آفات: برای جلوگیری از آلودگی تفاله چغندر پلت به آفات و جوندگان، باید از روش‌های مناسب مانند سم‌پاشی و استفاده از تله استفاده کرد.

حمل و نقل:

• حمل و نقل سریع: تفاله چغندر پلت باید در اسرع وقت پس از تولید، حمل و نقل شود تا از فاسد شدن آن جلوگیری شود.
• وسایل حمل و نقل تمیز و خشک: برای حمل و نقل تفاله چغندر پلت باید از وسایل حمل و نقل تمیز و خشک استفاده کرد تا از آلودگی آن به مواد خارجی و میکروب‌ها جلوگیری شود.
• محافظت از رطوبت: در طول حمل و نقل، باید از نفوذ رطوبت به داخل تفاله چغندر پلت جلوگیری کرد. این امر را می‌توان با استفاده از روکش‌های ضد آب یا حمل و نقل در شرایط جوی مناسب انجام داد.

قیمت تفاله چغندر پلت در بازار به عوامل مختلفی از جمله کیفیت، نوع (پودر، پرک، قالبی)، منطقه و فصل بستگی دارد. با این حال، به طور کلی، قیمت این خوراک دام در بازه قیمتی 8000 تا 12000 تومان به ازای هر کیلوگرم متغیر است.

عوامل موثر بر قیمت:

• کیفیت: تفاله چغندر پلت با کیفیت بالاتر، که دارای ناخالصی کمتر و ارزش غذایی بیشتری است، قیمت بالاتری دارد.
• نوع: تفاله چغندر پلت در اشکال مختلفی مانند پودر، پرک و قالبی عرضه می‌شود. به طور کلی، قیمت تفاله پودری از دو نوع دیگر پایین‌تر است.
• منطقه: قیمت تفاله چغندر پلت در مناطق مختلف کشور با توجه به هزینه‌های حمل و نقل و دسترسی به مراکز تولید، متفاوت است.
• فصل: در فصل‌هایی که تولید چغندر قند بیشتر است، مانند پاییز و زمستان، قیمت تفاله چغندر پلت به دلیل افزایش عرضه، کمی کاهش می‌یابد.

مراحل خرید تفاله چغندر پلت:

1. انتخاب نوع و کیفیت:

   • تفاله چغندر پلت در اشکال مختلفی مانند پودر، پرک و قالبی عرضه می‌شود. هر کدام از این اشکال مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب نوع مناسب به نیاز شما و شرایط دامداری شما بستگی دارد.
   • برای اطمینان از کیفیت تفاله چغندر پلت، باید از مراکز معتبر و دارای مجوز خرید کرد. همچنین، قبل از خرید، باید از ظاهر، بوی و طعم تفاله چغندر پلت اطمینان حاصل کرد و از خرید تفاله فاسد یا نامرغوب خودداری کرد.

2. انتخاب روش خرید:

   • تفاله چغندر پلت را می‌توان به صورت حضوری یا آنلاین از مراکز مختلف خریداری کرد.
   • خرید حضوری این مزیت را دارد که می‌توانید قبل از خرید، کیفیت تفاله را از نزدیک بررسی کنید. با این حال، ممکن است با صرف وقت و هزینه اضافی همراه باشد.
   • خرید آنلاین مزیت‌هایی مانند دسترسی آسان‌تر به فروشندگان مختلف و مقایسه قیمت‌ها را دارد. با این حال، باید مراقب کلاهبرداری‌های اینترنتی باشید و از فروشگاه‌های معتبر خرید کنید.

3. مقایسه قیمت:

   • قیمت تفاله چغندر پلت در بازار به عوامل مختلفی از جمله کیفیت، نوع، منطقه و فصل بستگی دارد.
   • قبل از خرید، باید از قیمت روز تفاله چغندر پلت در بازار منطقه خود اطلاع حاصل کرد و قیمت‌های مختلف را مقایسه کرد.

تفاله چغندر پلت، محصول جانبی باارزشی است که از فرآوری چغندر قند به دست می‌آید و به عنوان منبع غذایی مغذی برای دام و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرد. این خوراک، به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی مانند فیبر بالا، پروتئین قابل‌هضم و قیمت مناسب، در بین دامداران و مرغداران محبوبیت زیادی پیدا کرده است.

با توجه به افزایش تقاضا برای تفاله چغندر پلت، انتخاب و خرید محصولی با کیفیت و مرغوب از اهمیت بالایی برخوردار است. در اینجا به چند نکته مهم که باید در هنگام خرید این محصول به آنها توجه کنید اشاره می‌کنیم:

• کیفیت ظاهری: تفاله چغندر پلت باکیفیت، باید عاری از هرگونه کپک، قارچ، آلودگی و ناخالصی باشد. رنگ این محصول باید قهوه‌ای روشن و یکنواخت باشد و بوی ترش یا نامطبوع ندهد.
• اندازه پلت: اندازه پلت‌های تفاله چغندر باید متناسب با سن و نوع دام یا طیور باشد. به طور کلی، برای حیوانات جوان و خردسال از پلت‌های کوچکتر و برای حیوانات بالغ از پلت‌های بزرگتر استفاده می‌شود.
• میزان سبوس: سبوس، پوسته خارجی دانه‌های چغندر است که در فرآیند تولید تفاله چغندر از آن جدا می‌شود. وجود مقدار کمی سبوس در تفاله چغندر پلت مشکلی ندارد، اما مقادیر زیاد آن می‌تواند به هضم غذا در دام و طیور آسیب برساند.
• میزان رطوبت: تفاله چغندر پلت باکیفیت، باید دارای رطوبت حداکثر 10 درصد باشد. رطوبت زیاد می‌تواند منجر به فساد و کپک زدن محصول شود.
• آنالیز مواد مغذی: قبل از خرید تفاله چغندر پلت، به برچسب محصول و میزان مواد مغذی موجود در آن مانند پروتئین، فیبر، چربی، خاکستر و مواد معدنی توجه کنید.

تفاله چغندر پلت به عنوان یک منبع غذایی غنی و مقرون به صرفه برای دام‌ها، و همچنین یک گزینه زیست محیطی مناسب، اهمیت زیادی دارد. استفاده از این محصول می‌تواند به بهبود تغذیه دام‌ها و حفظ محیط زیست کمک کند.