ملاس نیشکر، که از محصولات جانبی فرآیند تولید شکر است، دارای خواص تغذیه‌ای قابل توجهی می‌باشد. این ماده حاوی مقادیر قابل توجهی از کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها، و مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر، آهن، زینک (روی)، و پتاسیم است. همچنین، ملاس سرشار از ویتامین‌هایی مانند ویتامین‌های A، ب کمپلکس و C می‌باشد. یک قاشق غذاخوری ملاس سیاه می‌تواند حدوداً ۸ درصد از نیاز روزانه به کلسیم و ۱۰ درصد نیاز روزانه به منیزیم را تامین کند. با این حال، ملاس همچنان حاوی شکر است و مصرف بیش از حد آن می‌تواند مضر باشد. بنابراین، استفاده از ملاس به عنوان جایگزینی برای شکر تصفیه شده می‌تواند گزینه‌ای سالم‌تر باشد، به شرطی که در مقادیر مناسب مصرف شود.

ملاس نیشکر به دلیل داشتن ترکیبات مغذی و مواد معدنی فراوان، مزایای متعددی برای سلامتی و کاربردهای صنعتی دارد. این ماده شیرین کننده طبیعی، منبع خوبی از انرژی است و حاوی قندهای ساده، ویتامین‌ها مانند نیاسین، اسید پنتوتنیک و پیرودوکسین، و مواد معدنی مانند آهن، روی، مس، منگنز، کلسیم و پتاسیم است. ملاس در تغذیه دام و طیور نیز کاربرد دارد، زیرا می‌تواند به عنوان یک ملین عمل کند و ارزش غذایی علوفه‌های خشبی کم ارزش را افزایش دهد. همچنین، در صنعت خوراکی، برای استخراج رنگ طبیعی کاراملی و در صنایع نوشابه‌سازی و رنگ‌های خوراکی استفاده می‌شود. با این حال، مصرف بیش از حد ملاس می‌تواند مضر باشد، بنابراین توصیه می‌شود که در مقادیر مناسب مصرف گردد.

ملاس نیشکر به عنوان یک فرآورده جانبی در صنعت قند و شکر، کاربردهای صنعتی متنوعی دارد. این ماده به ویژه در تولید الکل، خمیرمایه، و مخمر به کار می‌رود و به عنوان یک منبع انرژی برای خوراک دام استفاده می‌شود. همچنین، ملاس در تولید سرکه، انواع اسید و پودر ملاس نیز کاربرد دارد. در صنایع غذایی، ملاس به عنوان ماده‌ای برای ایجاد رنگ و طعم در محصولات مختلف استفاده می‌شود. علاوه بر این، ملاس در صنایع تخمیری به عنوان ماده اولیه برای تولید محصولاتی مانند الکل و خمیرمایه مطرح است. این استفاده‌های گسترده نشان‌دهنده اهمیت اقتصادی و اجتماعی ملاس نیشکر در صنایع مختلف می‌باشد.

نگهداری و ذخیره‌سازی ملاس نیشکر باید با دقت انجام شود تا از فساد و کاهش کیفیت آن جلوگیری گردد. ملاس باید در محیطی خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود. همچنین، باید در ظروفی که کاملاً مهر و موم شده و مقاوم در برابر رطوبت هستند ذخیره گردد تا از ورود هوا و رطوبت به داخل آن جلوگیری شود. دمای ایده‌آل برای نگهداری ملاس حدود ۴۰ درجه سانتی‌گراد است و باید توجه داشت که ملاس دارای ویسکوزیته بالایی است و در دماهای پایین‌تر ممکن است سفت و غیرقابل استفاده شود. برای ذخیره‌سازی مدت‌دار، می‌توان از مخازن بزرگ استیل یا بتنی استفاده کرد که به خوبی عایق‌بندی شده‌اند. این اقدامات به حفظ کیفیت ملاس کمک کرده و از افزایش رشد میکروب‌ها و تخمیر ناخواسته آن جلوگیری می‌کند.

بازار جهانی ملاس نیشکر تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که شامل تولید شکر، تقاضا در صنایع مختلف، و رقابت با سایر محصولات است. کشورهایی مانند برزیل، هند، و تایلند به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نیشکر شناخته می‌شوند، با تولیداتی که به ترتیب ۳۳، ۲۸ و ۱۲ میلیون تن در دو سال اخیر بوده است. اروپا نیز با تولید ۱۷ میلیون تن چغندر قند، رتبه اول را در تولید این محصول حفظ کرده است. ملاس به دلیل داشتن ویسکوزیته بالا و محتوای قندی زیاد، در صنایع غذایی و به عنوان خوراک دام استفاده فراوانی دارد و در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، بخش عظیمی از ملاس صادر می‌شود.

تولید ملاس نیشکر با چالش‌ها و مشکلات مختلفی روبرو است که می‌تواند بر کیفیت و کمیت تولید تأثیر بگذارد. یکی از این چالش‌ها، مدیریت انرژی و بهره‌وری در فرآیند تولید است. برای مثال، در ایران، انرژی مصرفی برای تولید اتانول از ملاس نیشکر نسبتاً بالا است و توسعه نیافتن صنایع جانبی و تبدیلی محصولات جانبی نیشکر از دلایل این مسئله است. همچنین، استفاده از سوخت‌هایی مانند مازوت برای تولید برق در کارخانه‌های تولید ملاس و شکر، بخش عمده‌ای از انرژی مصرفی را به خود اختصاص می‌دهد. علاوه بر این، کیفیت و خواص ملاس به عواملی مانند بلوغ گیاه نیشکر، میزان شکر استخراج شده و روش استخراج بستگی دارد. بنابراین، بهینه‌سازی فرآیندهای تولید و استفاده از روش‌های پیشرفته و کم‌مصرف می‌تواند به کاهش چالش‌های موجود و افزایش کارایی تولید ملاس کمک کند.

ملاس نیشکر در فرآیند تولید شکر به دست می‌آید و بسته به مرحله استخراج و نوع گیاه، به انواع مختلفی تقسیم می‌شودملاس شفاف یا ملاس استخراج اول، در طی اولین جوش نیشکر و چغندر استخراج می‌شود و رنگ شفاف و روشنی دارد. این نوع ملاس دارای بیشترین مقدار قند و کمترین ویتامین و مواد معدنی است و طعم نسبتا شیرینی دارد.ملاس تیره یا ملاس استخراج دوم، حاصل مرحله دوم استخراج است و رنگ تیره‌تری دارد و غلظت ترکیبات آن بیشتر است. ملاس بلک استرپ یا ملاس استخراج سوم، محصول نهایی چرخه سوم استخراج است و دارای کمترین میزان قند و طعم تلخی است. این ملاس بیشترین غلظت ویتامین‌ها و مواد معدنی را دارد و در مصارف خاصی مانند تقویت استخوان‌ها و کاهش درد مفاصل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قیمت ملاس نیشکر تحت تأثیر عوامل متنوعی قرار دارد که می‌تواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر آن اثرگذار باشدتولید شکر، به عنوان ماده اصلی تولید ملاس، یکی از عوامل اصلی است که قیمت ملاس را تعیین می‌کند. تغییرات در قیمت شکر، که ممکن است ناشی از نوسانات تقاضا و عرضه، شرایط آب و هوایی، و سیاست‌های دولتی باشد، می‌تواند تأثیر مستقیمی بر قیمت ملاس داشته باشد.تقاضا در صنایع مختلف، مانند صنایع غذایی، دامپروری و تولید آبمیوه، نیز می‌تواند قیمت ملاس را تحت تأثیر قرار دهد، به طوری که افزایش تقاضا ممکن است باعث افزایش قیمت ملاس شود و کاهش تقاضا ممکن است منجر به کاهش قیمت آن گردد.

ملاس نیشکر به عنوان یک محصول جانبی در فرآیند تولید شکر، نقش مهمی در بازارهای جهانی دارد. این ماده که حاوی قندهای غیرقابل تبلور است، در صنایع مختلفی از جمله خوراک دام، تولید الکل و حتی به عنوان مکمل غذایی استفاده می‌شود. با توجه به ارزش غذایی بالا و هزینه‌های نسبتاً پایین تولید، ملاس نیشکر به یک کالای مهم در تجارت بین‌المللی تبدیل شده است. کشورهایی مانند برزیل، هند و تایلند به عنوان بزرگترین تولیدکنندگان نیشکر، سهم عمده‌ای در بازار جهانی ملاس دارند.