گندم دامی یکی از مهمترین غلات مورد استفاده در تغذیه دام و طیور است و در برخی مناطق به دلیل فراوانی و ارزان نسبی جایگزین بخشی از ذرت در جیره می‌گردد.

فرق گندم با گندم دامی

گندم و گندم دامی دو نوع مختلف از گیاه گندم هستند که در زراعت و خوراک دام کاربرد دارند. فرق اصلی آن‌ها در کیفیت، قیمت و نحوه کشت آن‌ها است. برخی از فرق‌های مهم بین گندم و گندم دامی عبارتند از:

– گندم دامی معمولاً کیفیت پایین‌تری نسبت به گندم دارد و برای تولید آرد، نان و سایر محصولات غذایی مناسب نیست و حاوی مقادیر بالایی از سبوس، رطوبت، خاک، سنگ و سایر ضایعات است که باعث کاهش خلوص و وزن خشک آن می‌شود همچنین مقادیر کمتری از پروتئین، نشاسته، چربی، ویتامین‌ها و مواد معدنی دارد.
– همینطور قیمت پایین‌تری نسبت به گندم دارد و برای خوراک دام، طیور و آبزیان استفاده می‌شود و منبع خوبی از انرژی، فیبر و پروتئین برای حیوانات است. همچنین مقادیر بالایی از فسفر، منگنز، روی و سلنیوم دارد که برای سلامت استخوان، پوست، پر و تخم حیوانات مفید است.
– گندم دامی نحوه کشت متفاوتی نسبت به گندم دارد. معمولاً در زمین‌های کشاورزی با بازده پایین تولید می‌شود که برای کشت گندم مناسب نیستند. همچنین به علف‌کش‌ها، کود‌ها و آب کمتری نسبت به گندم نیاز دارد.

مقایسه تغذیه‌ای جو و گندم پوست کنده

نحوه کاشت داشت برداشت گندم دامی

برای کاشت، داشت و برداشت گندم دامی، شما می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

روش کشت مستقیم

در این روش، شما نیاز به خاک ورزی ندارید و فقط با استفاده از یک دستگاه کشت خطکار، بذر را در سطح خاک پخش می‌کنید. این روش باعث حفظ رطوبت خاک، کاهش فرسایش و علف هرز و صرفه جوئی در هزینه‌های کاربرد نهاده‌ها می‌شود.

روش کم خاک ورزی

در این روش، شما با استفاده از انواع وسایل مانند چیزل پکر، گاو آهن قلمی یا خاک ورز مرکب، زمین را تا عمق حدود ۱۵ تا ۳۰ سانتی‌متر خاک ورزی می‌کنید. سپس با استفاده از یک دستگاه کشت خطکار، بذر را در خطوط فاصله دار کار می‌کنید. این روش باعث بهبود ساختار خاک، تسهیل نفوذ آب و هوای خاک و کنترل علف هرز می‌شود.

روش خاک ورزی اولیه و ثانویه

در این روش، شما با استفاده از گاو آهن، زمین را تا عمق حدود ۲۵ سانتی‌متر شخم می‌زنید. سپس با استفاده از هرس بشقابی، زمین را هموار و نرم می‌کنید. در نهایت با استفاده از چال زن، زمین را به خطوط فاصله دار تقسیم می‌کنید و بذر را در خطوط کار می‌کنید. این روش باعث آماده سازی بستر مناسب برای جوانه زنی بذر، تسهیل نفوذ آب و هوای خاک و کاهش ضایعات بذر می‌شود.

برای داشت گندم دامی، شما باید به موارد زیر توجه کنید:

کوددهی

گندم دامی به کودهای شیمیایی و آلی نیاز دارد. شما می‌توانید قبل از کاشت، کود آلی را به مقدار حدود ۱۰ تا ۲۰ تن در هکتار به خاک اضافه کنید. همچنین شما می‌توانید در مرحله جوانه زنی، کود نیتروژنه را به مقدار حدود ۵۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار به صورت پخش یا خطکار بکار ببرید. در مرحله سبز شدن، شما می‌توانید کود فسفاته را به مقدار حدود ۵۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار به صورت پخش یا خطکار بکار ببرید. در مرحله سرسبز شدن، شما می‌توانید کود پتاسیم را به مقدار حدود ۵۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار به صورت پخش یا خطکار بکار ببرید.

آبیاری

گندم دامی به آب کمتری نسبت به گندم نیاز دارد. شما می‌توانید با استفاده از روش‌های آبیاری قطره‌ای، تحت فشار، سطحی یا نوارچین، زمین را آبیاری کنید. تعداد و زمان آبیاری بستگی به شرایط اقلیمی، نوع خاک و رقم گندم دارد. به طور معمول، شما باید در مرحله جوانه زنی، سبز شدن، سرسبز شدن و تشکیل سنبله، زمین را آبیاری کنید.

علف کشی

علف هرز باعث رقابت با گندم برای نور، آب، عناصر غذایی و فضای رشد می‌شود. شما می‌توانید با استفاده از روش‌های فرهنگی، فزولوژيكي، بيولوژيكي و شيميائي علف هرز را کنترل کنید. روش فرهنگي شامل اقداماتي است كه قبل از كشت يك گياه يكساله يا چندساله اجراء مي‌شود.

کاربردهای کاه گندم در تولید خوراک دام و طیور

شهر های ارائه دهنده گندم دامی

گندم دامی یکی از محصولات کشاورزی است که در برخی مناطق ایران کشت و برداشت می‌شود. برخی از شهرهایی که گندم دامی تولید می‌کنند عبارتند از:

– تبریز: تبریز پایتخت استان آذربایجان شرقی است که یکی از قطب‌های کشاورزی و دامپروری در ایران به‌شمار می‌آید. تبریز دارای زمین‌های حاصلخیز و آب و هوای مناسب برای کشت گندم دامی است. براساس آمار سال ۱۳۹۹، تبریز با تولید بیش از ۱۰۰ هزار تن گندم دامی، رتبه اول را در کشور دارد.
– خواف: خواف یکی از شهرستان‌های استان خراسان رضوی است که در شمال شرق ایران واقع شده‌است. خواف به دلیل داشتن زمین‌های وسیع و مسطح، منطقه‌ای مناسب برای کشت گندم دامی است. براساس آمار سال ۱۳۹۹، خواف با تولید بیش از ۷۰ هزار تن گندم دامی، رتبه دوم را در کشور دارد.
– ساری: ساری پایتخت استان مازندران است که در شمال ایران واقع شده‌است. ساری به دلیل داشتن آب و هوای معتدل و بارانی، منطقه‌ای مناسب برای کشت گندم دامی است. براساس آمار سال ۱۳۹۹، ساری با تولید بیش از ۵۰ هزار تن گندم دامی، رتبه سوم را در کشور دارد.